Wat is de kans op een verkeersongeval?
Verkeersongevallen zijn helaas een dagelijkse realiteit op de Nederlandse wegen. Jaarlijks gebeuren er duizenden incidenten, met vaak tragische gevolgen zoals gewonden en honderden dodelijke slachtoffers. Van de gevaarlijkste wegen en provincies tot de risicovolste vervoerswijzen, in dit onderzoek kijken we grondig naar de verschillende factoren die bijdragen aan verkeersongevallen. We beantwoorden de vraag: hoe groot is de kans dat je betrokken raakt bij een verkeersongeval?
Aantallen per jaar
Tussen 2022 en 2024 bleef het totaal aantal verkeersongevallen in Nederland redelijk gelijk. In 2022 werden 99.436 ongevallen geregistreerd, gevolgd door 97.293 in 2023. In 2024 steeg het aantal licht naar 98.128. Hoewel er sprake is van kleine schommelingen per jaar, liggen de aantallen dicht bij elkaar.
Het aantal ongevallen met alleen materiële schade is tot en met 2022 fors gestegen, maar in 2023 en 2024 nam dit juist weer af. In 2022 werden 76.323 incidenten geregistreerd, maar in 2024 waren dat er 72.741.
Toch schuilt er ook een mindere trend in de cijfers, het aantal ongevallen met gewonden blijft elk jaar toenemen. In de jaren van de coronapandemie zagen we nog lagere cijfers, met 16.540 gewonden in 2020 en 17.683 in 2021. Maar na de lockdowns en de periode van thuiswerken, is het aantal gewonden in het verkeer weer fors opgelopen. In 2022 waren dit er namelijk 22.496, terwijl dit in 2024 een aantal van 24.848 ongevallen met minstens één gewonde was.
Er is wel een lichte daling in het aantal dodelijke slachtoffers. 2022 was een rampjaar met 745 dodelijke slachtoffers, in 2023 daalde het aantal naar 684. Dit is een daling van 8% vergeleken met het dieptepunt in 2022, maar de cijfers blijven reden tot bezorgdheid.
Met welk vervoermiddel gebeuren de meeste ongevallen?
De afgelopen jaren zijn er duidelijke veranderingen te zien in het aantal dodelijke verkeersslachtoffers per vervoermiddel. Het meest opvallend is de sterke stijging van het aantal fietsslachtoffers in 2022, met een piek van 290 verkeersslachtoffers. In 2023 daalt dit aantal licht naar 270, maar het blijft aanzienlijk hoger dan in de jaren ervoor. Ook onder voetgangers is een stijging zichtbaar, in 2022 waren er nog 58 voetgangers dodelijk slachtoffer in het verkeer, in 2023 waren dit er 71. Wat een zorgwekkende stijging is.
Het aantal slachtoffers in personenauto’s was het laagst in 2021 (175), maar steeg daarna weer naar 221 in 2022 en daalde in 2023 naar 194 slachtoffers. Voor brom- en snorfietsen zien we een wisselend beeld, met een piek in 2021 van 52 dodelijke slachtoffers en een behoorlijke daling naar 32 slachtoffers in 2023. Tegelijkertijd is er wel weer een forse toename van slachtoffers onder gebruikers van gemotoriseerde invalidenvoertuigen, namelijk van 32 in 2021 naar 53 in 2023.
Op welke dagen gebeuren de meeste ongelukken?
Uit cijfers van de afgelopen vijf jaar blijkt dat de meeste verkeersongevallen in Nederland plaatsvinden op vrijdagen, met in totaal 79.662 geregistreerde incidenten. Een combinatie van werkverkeer en het weekend tegemoet zien. De vrijdagavond is met afstand het gevaarlijkste moment om op de weg te zijn met in totaal 19.137 incidenten de afgelopen vijf jaar. Ook de donderdagen (74.746) en dinsdagen (72.679) scoren hoog, omdat dit ook de populairste werkdagen zijn om naar kantoor te gaan (Rijkswaterstaat). Opvallend genoeg vinden er in het weekend aanzienlijk minder ongevallen plaats, met 64.528 op zaterdag en slechts 49.603 op zondag. Maandag scoort met 67.787 ongelukken relatief laag in vergelijking met de overige werkdagen.
Welke dagdelen zijn gevaarlijk?
Wanneer we kijken naar het aantal verkeersongevallen per dagdeel in de afgelopen vijf jaar, springt de avondperiode eruit als het risicovolste moment op de weg. Met 106.676 geregistreerde ongevallen gebeuren er in de avond aanzienlijk meer incidenten dan tijdens andere delen van de dag. Ook de avondspits is een duidelijk piekmoment, met 85.940 ongevallen. Overdag zijn dit er minder, met in de middag 78.706 geregistreerde ongelukken. De ochtendspits is qua ongelukken opvallend rustig, met in totaal 45.802 ongelukken de afgelopen vijf jaar. De nacht blijkt met 39.854 ongevallen het rustigste moment te zijn, al blijft ook dit dagdeel niet zonder risico. In de nacht van vrijdag op zaterdag (1.912) en in de nacht van zaterdag op zondag (2.218) gebeuren namelijk verreweg de meeste ongelukken met gewonden en doden. Dit is meer dan het dubbele vergeleken met andere nachten.
Leeftijdsverschillen
In 2023 vielen de meeste dodelijke verkeersslachtoffers in de oudere leeftijdsgroepen. Zo behoorde maar liefst 27,5% van de dodelijke slachtoffers tot de groep van 65-79 jaar, gevolgd door 22,7% bij mensen van 80 jaar en ouder. Jongvolwassenen tussen de 18 en 24 jaar waren goed voor 9,5% van de dodelijke verkeersongevallen, terwijl deze percentages lager lagen bij kinderen en tieners: 0,1% bij kinderen van 0-4 jaar en 1,5% bij kinderen van 5-11 jaar. De cijfers nemen toe naarmate de leeftijd stijgt, met een piek onder ouderen. Dit onderstreept dat kwetsbaarheid in het verkeer sterk samenhangt met leeftijd, waarbij met name senioren een verhoogd risico lopen.
Gevaarlijkste wegen
Op welke wegen gebeuren de meeste verkeersongevallen? Vooral op N-wegen en snelwegen gebeuren veel verkeersongevallen. Ruim 22% van de verkeersdoden in 2023, was het gevolg van een verkeersongeval op N-wegen. Dit zijn wegen die belangrijke dorpen en steden met elkaar verbinden. Uit onderzoek is er een top 5 van de gevaarlijkste N-wegen opgesteld. (Onderzocht door Sweco in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat)
Naast N-wegen zijn snelwegen ook de plaats als het om verkeersongevallen gaat. Ondanks dat snelwegen over het algemeen veiliger worden beschouwd door de hogere snelheden en het ontbreken van kruisend verkeer, gebeuren hier ook veel ongevallen. Tussen 2016 en 2018 bleek uit een onderzoek dat 60% van de ongevallen op snelwegen zich binnen een straal van één kilometer van een op- of afrit afspeelde. Dit laat zien dat snelwegen vooral gevaarlijk zijn op plekken waar verschillende onverwachte manoeuvres plaatsvinden.
Steden en provincies
In Zuid-Holland gebeuren de meeste ongelukken. Wanneer we kijken naar de afgelopen vijf jaar zijn er daar 38.406 ongelukken geregistreerd met minimaal een gewonde. De nummer 2, Noord-Holland, staat daar ver vanaf met 20.899 ongevallen. Noord-Brabant staat op plek 3 met 12.608 gewonden in het verkeer. Opmerkelijk is dat er in Noord-Brabant verreweg de meeste dodelijke ongelukken voorkomen, met 549 slachtoffers in het verkeer laten ze Gelderland (418) en Zuid-Holland (411) ver achter zich.
Waar is hethet veiligst om de weg op te gaan? In Flevoland gebeuren de minste ongelukken met gewonden tot gevolg, namelijk 1.669. Zeeland komt op plek 2 met 2.629 ongevallen. In Drenthe en Friesland kun je ook nog redelijk veilig de weg op met 3.073 en 3.288 ongevallen met minimaal een gewonde. Deze vier provincies beslaan slechts 9% van alle ongelukken met minimaal een gewonde in Nederland.
Formule, wat is de kans op een ongeval?
Misschien dat hier een widget van gemaakt kan worden.
Hier een voorbeeld:
De kans op een verkeersongeval voor een 30-jarige vrouw uit Den Haag, die met de fiets naar haar werk gaat, berekend.
P = R ongeluk × FA × FW × FT
Waarbij:
- R ongeluk het algemene aantal verkeersongevallen per 100.000 inwoners is.
- FA de leeftijdsfactor is.
- FW de woonplaatsfactor voor Den Haag is.
- FT de transportfactor voor de fiets is.
Stap 1: Algemeen risico voor verkeersongevallen R ongeluk
Het aantal verkeersongevallen per 100.000 inwoners in Nederland is: R ongeluk = 554,29 verkeersongevallen per 100.000 inwoners
Stap 2: Leeftijdsfactor (FA) voor verkeersongevallen
De verkeersdoden per 100.000 inwoners voor de leeftijdsgroep 30-39 jaar is 2,08 per 100.000 inwoners. We nemen deze waarde als schatting voor de verkeersongevallen: In dit geval: FA = 2.08
Stap 3: Woonplaatsfactor voor Den Haag (FW)
Den Haag is een grotere stad met een hoger aantal verkeersongevallen per 100.000 inwoners dan kleinere steden. De woonplaatsfactor voor Den Haag wordt geschat op 1,4, omdat de verkeersdrukte en het aantal ongevallen daar hoger liggen.
Stap 4: Transportfactor (FT) voor de fiets
Fietsers hebben vaak een verhoogd risico op verkeersongevallen, vooral in steden. De transportfactor voor de fiets wordt geschat op 2,0, aangezien het risico voor fietsers groter is dan voor automobilisten, vooral in stedelijke gebieden. FT = 2,0
Stap 5: Berekening van de kans (P)
Nu kunnen we de kans op een verkeersongeval berekenen: P = 554,29 × 2,08 × 1,4 × 2,0 = 3222,95 verkeersongevallen per 100.000 inwoners
Stap 6: Omrekenen naar percentage
Percentage = (3222,95;100.000) x 100 = 3.22% voor de vrouw van 30 uit Den Haag op de fiets.
